Thương binh viết: NHỮNG ĐIỂM BẤT CÔNG BẰNG TRONG VIỆC XẾP HẠNG THƯƠNG TẬT CHO THƯƠNG BINH

 Nay lâu, việc phân hạng thương tật cho thương binh vẫn dựa vào nội dung bảng tiêu chuẩn thương tật 4 hạng và những điểm mốc chính về tỉ lệ phần trăm mất sức lao động trong bảng tiêu chuẩn của thông tư 32/TT-LB, do Liên Bộ y tế-Thương binh và Xã hội ban hành ngày 27/11/1985. Điều này không có gì đáng bàn. Điểm chúng tôi muốn nói ở đây là, tuy cả nước đều dựa vào một "barem" chung duy nhất đó nhưng cách "chấm điểm xương máu" của các Hội đồng khám thương lắm lúc lại khác nhau, gây thiệt thòi lớn cho một bộ phận không nhỏ thương binh.

Không công bằng giữa các vùng miền

Thực tế cho thấy, hai người, cùng một tình trạng thương tật tương tự nhau nhưng tỉ lệ mất sức lao động được các Hội đồng giám định giữa các địa phương (Bắc và Nam đèo Ngang) có khi lệch nhau một vài chục phần trăm. Xin dẫn ra một trường hợp:

Theo quy định hiện hành thì:

- Cắt cụt đùi ở 1/3 giữa hoặc dưới: 61-65% (hạng 2).

- Điếc 1 tai hoàn toàn: 21-25% (hạng 4).

- Điếc hoàn toàn 2 tai: 70% (hạng 2).

Thế nhưng trong thực tế, có thương binh cũng cắt cụt 1/3 dưới đùi, cộng thêm vết thương vùng chẩm, bị sức ép bom, hai tai nhĩ đục, giảm sức nghe song năm 1993, Hội đồng Khám thương Đà Nẵng chỉ tính mất sức lao động 61%, nghĩa là vừa chạm mốc hạng 2.

Như vậy, dễ dàng nhận thấy rằng trong 61% đó chưa có phần trăm nào của vết thương đầu và vết thương tai. Một thời gian sau, khả năng nghe của thương binh này giảm mạnh và rốt cuộc một tai đã điếc hẳn, tai kia chỉ nghe được khoảng 30%, kéo theo nhiều triệu chứng thần kinh khác.

"Bút sa, gà chết". Mang trên mình gánh nặng tật nguyền như thế mà suốt 20 năm trời người lính bị thương kia hàng tháng chỉ được nhận một khoản tiền trợ cấp tỉ lệ 61% của vết thương chân, không được lĩnh một đồng tiền xương máu nào của những vết thương còn lại. Qủa là quá thiệt thòi (theo "barem" thì thương binh này thiệt trên 10%, vì điếc hoàn toàn một tai là được một hạng rồi). "Nếu xin khám tiếp thì bị từ chối với lí do là "thương tật vĩnh viễn""!

Thiết nghĩ, xương máu của chiến sĩ đổ ra ngoài mặt trận không phải là nước lã. Đảng và Nhà nước ta luôn chủ trương không bỏ sót bất cứ một người có công nào. Cho nên, dù khám lại một hay nhiều lần mà kết luận còn sai lệch quá lớn với thực trạng thương tật của thương binh vẫn nên tiếp tục điều chỉnh.

Đây là chuyện cười ra nước mắt. Một đồng đội cũ của tôi sống ở Bắc đèo Ngang bức xúc nói: Bất công quá! Nếu ở quê tôi thì thương tật của anh ấy không chỉ hạng 1 mà phải là "âm 1"!

Dẫu có chút khuếch đại song ý kiến trên không phải là không có cơ sở. Nếu quan tâm đến đối tượng chính sách, Liên Bộ y tế-Thương binh và Xã hội nên tổ chức một đợt rà soát lại vấn đề này.

Không công bằng giữa các dạng thương tật

Có thể chia tình trạng thương tật ra thành hai loại: loại cắt bỏ một bộ phận cơ thể - cơ thể không còn nguyên vẹn (ví dụ: mất trọn 1 bàn tay; cắt toàn bộ 1 bên phổi,...) và loại chấn thương - cơ thể vẫn "nguyên vẹn" (ví dụ: chấn thương cơ quan vận động - chi trên, chi dưới, cột sống; chấn thương sọ não,...).

So với loại thứ hai thì loại thứ nhất có 3 điểm thiệt thòi:

Một là, do vết thương của loại này quá rõ ràng nên khi giám định, các bác sĩ cứ theo "barem" mà phán. Chẳng hạn, mất trọn 1 bàn tay thì 45-50% (hạng 3); cắt toàn bộ 1 bên phổi thì 61- 70% (hạng 2),... Trong khi đó, loại chấn thương lại mơ hồ, thật khó hội đủ căn cứ để khẳng định chắc chắn về mức độ mất mát cũng như hậu quả của nó. Ở đây có nhiều "phần mềm", nhiều "khoảng trống" để lúc khám thương, bệnh nhân có thể "đóng kịch", có thể "chạy" và nhiều hiện tượng tiêu cực khác giữa bệnh nhân và bác sĩ cũng xẩy ra từ đây, kể cả chuyện thương binh dỏm. Điều này giải thích vì sao ngoài thực tế có những thương binh chấn thương được xếp hạng thương tật rất cao, rất nặng nhưng vài chục năm sau sức khỏe vẫn phi thường, vẫn có khả năng "đấm chết voi".

Hai là, không ít người bị cắt bỏ một bộ phận cơ thể phải sử dụng phương tiện hỗ trợ như chân giả, tay giả, mắt giả, máy trợ thính (trường hợp mất vành tai),...trong đó, chân giả và máy trợ thính có giá trị sử dụng cao nhất. Điều đáng buồn là đất nước thống nhất đã hơn một phần ba thế kỉ song đến nay cả hai loại này chất lượng vẫn rất kém, dùng dăm bảy tháng là trục trặc. Trong 38 năm qua, Nhà nước chỉ mới hỗ trợ tiền mua phương tiện giả cho thương binh khoảng 2 lần, mỗi lần chưa đến 2 triệu; trong khi đó, muốn mua một chân giả hoặc máy trợ thính loại khá tốt của nước ngoài, thương binh phải có một khoản tiền khoảng 50 triệu, tương đương với tổng số tiền xương máu mà một thương binh tháo hẳn khớp vai một bên nhận trong hai năm!

Ba là, những thương binh mất một bộ phận cơ thể, nhất là mất chi, ngoài việc suy giảm sức khỏe, gặp nhiều khó khăn, trở ngại trong cuộc sống, sinh hoạt, nhiều người còn phải chịu đựng những cơn đau do sự co giật của các múi dây thần kinh ở các vết cắt. Không cần chờ đến lúc trái gió trở trời, từ tuổi trung niên trở đi, với mức độ khác nhau, họ có thể bị đau bất kì lúc nào, nhất là về đêm. Đêm nào đau đêm ấy thức trắng. Cơn đau có khi kéo dài vài ba ngày đêm liền. Sau mỗi bận thừa sống thiếu chết ấy, mặt mũi bơ phờ, hốc hác giống như vừa trải qua một trận ốm nặng.

Có lẽ, khi lập khung giám định thương tật, Liên Bộ y tế-Thương binh và Xã hội chưa lường tính hết những chuyện đó. Theo tôi, sai thì phải sửa, dù sửa bao nhiêu lần. Cụ thể, nên xếp những trường hợp tương tự như trên vào loại "trường hợp đặc biệt", đồng thời tổ chức khám lại và nâng tỉ lệ phần trăm mất sức lao động để hạn chế thiệt thòi cho số thương binh  này.

Như mọi người đều biết, hiện nay, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đang phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan tiến hành tổng rà soát quy mô việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công. Tôi viết những dòng này với một cầu mong khẩn thiết rằng, những điều khúc mắc, băn khoăn trên sẽ nằm trong phạm vi của cuộc tổng rà soát và sẽ được lãnh đạo các cấp, các ngành quan tâm, lưu ý và có hướng giải quyết thỏa đáng.

                                                                             

TÔ CHÂU 

Tác giả gửi cho Câu chuyện giáo dục

Ảnh minh họa: Lấy từ internet

-*-

*-*
Câu chuyện giáo dục: Những câu chuyện có thật về giáo dục đương đại. Bạn có câu chuyện về giáo dục, hãy gửi tới: schoolnetviet2@gmail.com Nếu copy sang trang khác, vui lòng ghi rõ nguồn bài viết hoặc gắn link bài viết.