- Qua khảo sát thực
tế ở một số trường THPT, chúng tôi nhận thấy chất lượng giảng dạy của một số
giáo viên chưa cao, độ tích hợp kiến thức truyền thụ của người thầy trong 1
tiết học không nhiều, sự liên hệ giữa lí thuyết và thực tế còn ít. Điều này đã
ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Trách nhiệm của
Người thầy
Giáo viên là yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc
nâng cao chất lượng giáo dục. Hiện nay, hầu hết các trường THPT trên toàn quốc
đều có đội ngũ giáo viên phổ thông đảm bảo số lượng, trình độ chuyên môn được
nâng cao, nhưng trên thực tế chúng ta vẫn thiếu giáo viên có chất lượng, thực
sự nhiệt huyết và say mê nghề nghiệp. Số lượng giáo viên giảng dạy có chất thật
sự không nhiều.
Tất nhiên dạy học không chỉ cần trí tuệ, sự nhiệt
huyết của tấm lòng, tình cảm mà còn là năng khiếu nghề nghiệp, và không phải ai
cũng có được năng khiếu đó. Có những giáo viên có kiến thức nhưng không có năng
lực truyền thụ. Có những giáo viên rất tâm lý với học sinh nhưng tri thức thầy
cô cần phải mang đến cho các em trong mỗi tiết học chưa đủ để thuyết phục lòng
say mê học tập của các em. Đặc trưng của mỗi bộ môn đòi hỏi người giảng
dạy phải có sự ứng biến linh hoạt với từng bài cụ thể. Điều đó cần phải có sự
đầu tư thời gian, sự tìm tòi học hỏi đồng nghiệp hay tự học trên Internet.
Tưởng rằng đơn giản nhưng không phải ai cũng làm được việc này bởi lẽ nhiều
người vì sĩ diện cảm thấy ngại khi hỏi đồng nghiệp ít tuổi hơn hoặc ngang hàng
với mình, nhiều người lại ngại khi đọc trên mạng... khiến cho kiến thức cùn
dần, mòn dần cùng lòng yêu nghề cứ nhạt nhẽo, mai một dần theo năm tháng.
Mỗi một thầy cô giáo cần tự nâng cao nhận thức về
nghề, nâng cao trách nhiệm nghề nghiệp, cố gắng tự làm mới mỗi giờ dạy cả về
hình thức lẫn nội dung để mỗi tiết lên lớp là một sự sáng tạo, là một “tác phẩm
” mới. Khi một người giáo viên có kiến thức chắc chắn, có khả năng truyền
thụ mỗi giờ giảng sẽ hiệu quả hơn. Để tạo ra sự hấp dẫn trong mỗi tiết học,
người thầy phải tìm cách đổi mới từ những cái nhỏ nhất mỗi khi lên lớp như cách
đặt vấn đề cho bài giảng, hệ thống câu hỏi phát vấn, thảo luận, hình thức
kiểm tra bài, đổi mới ngay cả cách ghi bảng, tên đề mục, cần tạo được sự chú ý
của học trò ngay từ những nét phấn đầu tiên bắt đầu một bài giảng.
Cần dạy học sinh
phương pháp học
Phương pháp giảng dạy của người giáo viên cũng là một
yếu tố quan trọng quyết định đến chất lượng giờ dạy. Không thể dạy cho các em
tất cả những kiến thức mà người thầy có, nên cần dạy cho học sinh cách kiếm tìm
kiến thức, giúp các em tự học, tự đọc. Trên hành trình kiếm tìm tri thức, các
em có thể khám phá được nhiều hơn những điều cần học trong lãnh địa của sự sáng
tạo. Người thầy cần trao truyền cho các em kỹ năng phân tích vấn đề, lựa chọn
tiếp thu những kiến thức cơ bản và trọng tâm, nâng cao bản lĩnh trong tư duy
phản biện vấn đề của học sinh. Có như thế, các em mới thực sự làm chủ trong
hoạt động tiếp nhận, lĩnh hội tri thức. Năng lực, bản lĩnh, tâm huyết của người
thầy đứng trên bục giảng có tính quyết định đến hiệu quả chất lượng của giờ học
ngày hôm đó. Phần định hướng, gợi ý của người thầy quan trọng hơn bất cứ cuốn
sách giáo khoa hay sách tham khảo nào. Chính bởi vậy, người thầy phải là
người biết chắt lọc, tổng hợp tri thức để truyền thụ cho mỗi học trò. Mỗi vấn
đề nói ra vừa phải rõ ràng sáng tỏ, vừa hàm súc gợi mở, điều đó mới thực sự gây
được hứng thú đối với học sinh. Học sinh đã tin, đã hứng thú với bài giảng của
thầy cô, các em sẽ không thờ ơ, nguội lạnh với môn học đó.
Bồi dưỡng chuyên môn
cho giáo viên: Cần làm ngay!
Một người giáo viên có năng lực tốt nhưng không được
bồi dưỡng, không tự trau dồi một cách thường xuyên thì sớm muộn cũng trở thành
một giáo viên với kiến thức lạc hậu, đi sau thời đại. Vì vậy, hoạt động sinh
hoạt chuyên môn rất cần được quan tâm. Để làm tốt công tác này, chúng ta cần
đầu tư thích đáng, đặt hàng những nhà quản lý giáo dục, những nhà giáo có kinh
nghiệm đến trao đổi, thảo luận, giải đáp, mang những thông tin mới thực sự ích
dụng đến với thầy cô. Tổ chức cho giáo viên tham quan, dự giờ học tập các đơn
vị tổ, trường có phong trào và chất lượng dạy học tốt ở trong và ngoài địa
phương, đó cũng là những biện pháp kích thích nâng cao chuyên môn cho giáo
viên.
***
Suy cho cùng, để có được chất lượng và sự đổi mới
trong mỗi giờ lên lớp, đòi hỏi ý thức trách nhiệm, lòng nhiệt tình và sự say mê
tâm huyết của mỗi giáo viên. Nhân tố người thầy là yếu tố hàng đầu để nâng cao
chất lượng giáo dục trong thực tế hiện nay. Người giáo viên giỏi không phải là
người truyền thụ cho học sinh tất cả những gì mình biết. Không ai có thể dạy cho
các em được hết các kiến thức trong cuộc đời này mà cái chính là biết khơi dậy
trong các em tình yêu đối với bộ môn, khơi dậy ngọn lửa của lòng đam mê đọc
sách, khao khát tìm hiểu, để từ đó các em có thể tự tìm đọc và tự học.
TS NGÔ THỊ THANH QUÝ (Khoa Ngữ văn, ĐH Sư phạm, ĐH Thái
Nguyên)
0 comments:
Post a Comment